دریاچه هیلیر؛ راز دریاچه صورتی چیست؟

یکی از جذاب‌ترین دریاچه‌های جهان را می‌توان در جزیره نسبتا کوچکی در سواحل استرالیا پیدا کرد. دریاچه هیلیر، یک دریاچه زیبا و خارق‌العاده در مرز جزیره میدل در منطقه گلدفیلدز و اسپرانس کشور استرالیا است که به دلیل رنگ متفاوت و عجیبی که دارد، شناخته می‌شود. دریاچه هیلیر که به دریاچه صورتی هم معروف است، بدون شک پدیده اسرار‌آمیزی است که بر‌خلاف سایر دریاچه‌های جهان، رنگ آن صورتی است. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا با  دریاچه هیلیر، بیشتر آشنا شویم.

دریاچه هیلیر، پدیده‌ای اسرار‌آمیز در دل طبیعت

دریاچه هیلیر (Lake Hillier)، یک دریاچه‌ شور زیبا و شناخته شده در جهان است که در مرز جزیره میدل، بزرگترین جزایر تشکیل دهنده مجمع‌الجزایر Recherche در منطقه Goldfields-Esperance، یکی از 9 منطقه‌ای که ایالت استرالیای غربی را تشکیل می‌دهند، قرار دارد. دریاچه هیلیر به ویژه به دلیل رنگ صورتی که دارد، شناخته شده و مورد توجه قرار می‌گیرد. این دریاچه، آب شوری به طول حدود 600 متر و عرض 250 متر بدون رودخانه است که توسط ماسه و پوشش گیاهی انبوه که بیشتر از درختان اکالیپتوس تشکیل شده‌اند، احاطه شده است. آب صورتی رنگ خیره‌کننده این دریاچه، از رنگ آبی اقیانوس هند جدا شده و تنها با یک نوار نازک از زمین پوشیده شده با ملالوکا، گیاهی محبوب در استرالیا، از ساحل شمالی جزیره، مجزا شده است. علاوه بر این‌ها، همان طور که گفته شد، دریاچه صورتی استرالیا، یک دریاچه شور یا دریاچه نمک با مقادیر بسیار بالای نمک است که سطح نمک آن با دریای مرده در مرز اردن و اسرائیل، که یکی از شور‌ترین‌ و پر‌نمک‌ترین توده‌های آبی روی این سیاره با سطح نمک 9.6 برابر بیشتر از سطح اقیانوس است، قابل مقایسه می‌باشد.

رنگ صورتی دریاچه هیلیر که شاخصه اصلی آن است، دائمی می‌باشد و در بازه‌های زمانی مختلف، تغییر نمی‌کند. با وجود اینکه آب دریاچه از دور بسیار صورتی به نظر می‌رسد، اما وقتی از نزدیک به آن نگاه می‌کنید، اینطور نیست و رنگ آن مایل به صورتی کم رنگ می‌باشد. اعتقاد بر این است که رنگ صورتی هیلیر، به دلیل وجود میکرو ارگانیسم Dunaliella salina است که در ادامه به آن بیشتر می‌پردازیم. جالب است بدانید، اگرچه صورتی رنگ بودن دریاچه‌ها چندان رایج نمی‌باشد، اما دریاچه هیلیر، تنها دریاچه صورتی موجود در جهان و حتی در استرالیا نیست. در کشور استرالیا، دریاچه‌های صورتی رنگ دیگری مانند دریاچه ایر در حومه استرالیای جنوبی و دریاچه هارت در وومرا استرالیای جنوبی نیز آب‌هایی به رنگ صورتی دارند. همچنین در کشور‌هایی مانند کانادا، روسیه، فرانسه و ترکیه دریاچه‌های صورتی رنگی وجود دارند که سالانه گردشگران زیادی با اخذ ویزای توریستی کانادا، اخذ ویزای روسیه و یا ویزای فرانسه به این کشور‌ها سفر کرده و از آن‌ها بازدید می‌کنند.

در سال 2012، دریاچه هیلیر، این برکه صورتی استرالیا، در محدوده منطقه حفاظت شده طبیعی مجمع‌الجزایر Recherche گرفت. از سال 2002 نیز خود دریاچه، به عنوان یک تالاب با “اهمیت زیر منطقه‌ای” در نظر گرفته شده است. این بدان معنا است که در حال حاضر، این دریاچه بخشی از یک منطقه حفاظت‌ شده است و دسترسی به جزیره تنها از طریق تور‌های مجاز و قانونی امکان‌پذیر می‌باشد.

تاریخچه دریاچه هیلیر

دریاچه صورتی هیلیر توسط کاوشگر بریتانیایی، متیو فلیندرز، در تاریخ 15 ژانویه 1802 کسف شد. فلیندرز این منطقه را از طریق کوهنوردی اکسپدیشن و پس از صعود به بلندترین قله جزیره، مورد بررسی قرار داد. در واقع، فلیندرز به بلندترین قله جزیره رفت و دریاچه صورتی را از بالای آن پیدا کرد. قله 185 متری که فلیندرز بر فراز آن دریاچه هیلیر را کشف و بازدید کرد، در حال حاضر به عنوان “قله فلیندرز” نامیده می‌شود. نوشته‌های مجله فلیندرز در مجله Flinders، اولین سوابق مکتوب حاصل در مورد دریاچه در نظر گرفته می‌شوند. فلیندرز دریاچه صورتی را پس از صعود به بلندترین قله جزیره مشاهده کرد و دریاچه را دریاچه‌ صورتی اشباع شده از نمک، توصیف کرد. فلیندرز در می 1803، دوباره از جزیره میدل بازدید کرد و قصد داشت یک یا دو روز در آن اقامت داشته باشد و چند کاسه نمک از دریاچه جزیره میدل تهیه کند. گفته می‌شود که فلیندرز، نام این دریاچه را به نام ویلیام هیلیر، یکی از خدمه کشتی تحقیقاتی Investigator که در 20 مه 1803، قبل از خروج از جزیره میدل بر اثر اسهال خونی درگذشت، نامگذاری کرد. در سال 1889 نیز، فردی به نام ادوارد اندروز بررسی کرد که آیا می‌تواند یک شرکت تجاری در جزیره راه‌اندازی کند یا خیر. اندروز برای مدت کوتاهی نیز با هر دو پسرش به جزیره نقل مکان کرده و پس از حدود یک سال کار بر روی ذخایر نمک دریاچه، آنجا را ترک کرد. این دریاچه در اواخر قرن نوزدهم نیز مجدداً مورد استخراج نمک قرار گرفت و یک معدن نمک در آن راه‌اندازی شد. این معدن در اواخر قرن نوزدهم به بهره‌برداری رسید، اما به دلایل متعددی از جمله سمی بودن نمک جمع‌آوری شده برای مصرف، فعالیت آن بیش از 6 سال طول نکشید و در نهایت نیز به پایان رسید.

دلیل صورتی بودن دریاچه هیلیر

حتی امروزه نیز هیچ کس نتوانسته است به طور قطعی توضیح دهد که چرا آب دریاچه به رنگ صورتی است. اما برخی از دانشمندان بر این باورند که این رنگ به دلیل وجود جلبک دریایی غنی از کاروتنوئیدهای متعلق به گونه دریایی dunaliella است که تنها موجود زنده در دریاچه هستند و علاوه بر رنگ صورتی، شوری آب را نیز افزایش می‌دهند.

همان طور که گفته شد، تنها موجودات زنده موجود در برکه صورتی هیلیر، میکروارگانیسم‌هایی از جمله Dunaliella salina، جلبک‌های قرمز رنگی هستند که با ترکیب با نمک موجود در دریاچه باعث می‌شوند، دریاچه به رنگ صورتی در‌آید. باکتری‌های هالوفیل قرمز رنگی به نام باکتری‌روبرین نیز در پوسته نمک‌های این دریاچه وجود دارند که در ادغام با این میکروارگانیسم‌ها، رنگ آب دریاچه را تغییر می‌دهند. هنگامی که آب دریاچه به درجه شوری بالایی می‌رسد، دمای بالا و نور خورشید باعث می‌شوند این جلبک‌ها رنگدانه‌ای آزاد کنند که می‌تواند دریاچه را به رنگ صورتی درآورد. علاوه بر این، تصور می‌شود که وجود برخی باکتری‌هایی که در پوسته نمکی سطح دریاچه زندگی و رشد می‌کنند نیز، ممکن است دلیل رنگ صورتی این دریاچه باشند. در سال 2016، دانشمندان پروژه Extreme Microbiome، توالی یابی DNA میکروبیومی و متاژنومی گسترده‌ای را در این دریاچه انجام دادند و Haloquadratum، Haloferax، Salinibacter، Halobacterium، Halogeometricum و چندین موجودات هالوفیل دیگر را در این دریاچه شناسایی کردند.

بازدید از دریاچه هیلیر

بر خلاف دیگر دریاچه‌های صورتی استرالیا، دریاچه هیلیر فقط از طریق هوا یا دریا قابل دسترسی است. علاوه بر رزرو تور‌های هوایی خصوصی، بهترین گزینه برای بازدید از این دریاچه، سوار شدن به هواپیما است که مناظر بی‌نظیری از دریاچه را به همراه خود شهر، ارائه می‌دهد. سالانه افراد زیادی از سراسر جهان ویزای استرالیا را دریافت کرده و از این طریق، از دریاچه زیبای هیلیر دیدن می‌کنند. این دریاچه علی رغم رنگ غیرمعمولی که دارد، هیچ اثر نامطلوب و مضر شناخته شده‌ای بر انسان باقی نمی‌گذارد و می‌توان در آن شنا کرد. در واقع، میزان نمک زیاد موجود در دریاچه، آب آن را چنان متراکم می‌کند که به راحتی می‌توان وارد آن شده و شنا کرد.