اگر تاکنون به خارج از کشور سفر کرده باشید، حتما با مشکل جت لگ مواجه شده اید. این به دلیل تفاوت زمانی دو کشور اتفاق میافتد. جت لگ که به آن اختلال جت لگ نیز می‌گویند، یک مشکل موقت خواب است که می‌تواند هر کسی را که به دو منطقه زمانی مختلف سفر می‌کند را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله قصد داریم تا به تعریف جت لگ و توضیح مسائل پیرامون آن بپردازیم پس با شرکت توریک همراه باشید.
جت لگ یا پرواز زدگی چه حالتی ست؟
فرض کنید قصد سفر به کشوری مثلا انگلستان را دارید، پس از اخذ وقت سفارت انگلیس و گرفتن ویزای توریستی، تهیه بلیط و هتل و موارد قبل از سفر؛ به هواپیما و پرواز می‌رسید. همه چیز برای یک سفر عالی آماده است اما تفاوت ساعت را فراموش کردید! در این زمان ممکن است دچار حالتی به نام جت لگ شوید. جت لگ چیست؟
بدن انسان ساعت درونی خود را دارد که به آن ریتم شبانه روزی می‌گویند. این ریتم به بدن انسان سیگنال می‌دهد که چه زمانی بیدار بماند و چه زمانی بخوابد. جت لگ یا پرواز زدگی، به عدم هماهنگی ساعت داخلی بدن افراد با زمان محلی در مقصد اشاره دارد. این پدیده اغلب هنگام پرواز در سه منطقه زمانی یا بیشتر رخ می‌دهد. جت لگ به این دلیل رخ می‌دهد که ساعت داخلی بدن انسان با منطقه زمانی اصلی او همگام شده و به هنگام سفر به یک منطقه دیگر، با منطقه زمانی جایی که به آن سفر می‌کند، تغییر نکرده است.
جت لگ می‌تواند باعث خستگی در طول روز، گیجی، احساس ناخوشایند، مشکل در هوشیاری و حتی مشکلات معده شود. اگرچه این علائم موقتی هستند، اما می‌توانند بر عملکرد فرد در طول تعطیلات یا سفر کاری تأثیر بگذارند. اقداماتی وجود دارد که می‌توان برای جلوگیری یا کاهش اثرات جت لگ انجام داد. به عبارت بهتر، جت لگ یک اختلال در ریتم شبانه روزی خواب و بیداری است و زمانی رخ می‌دهد که ساعت بدنی 24 ساعته افراد که به عنوان ریتم شبانه روزی شناخته می‌شود، با چرخه زمانی روز و شب مطابقت نداشته باشد.
چرا دچار پرواز زدگی می‌شویم؟
در شرایط عادی، ریتم شبانه روزی فرد با نور روز همسو می‌شود و هوشیاری را در روز افزایش داده و خواب را در شب تنظیم می‌کند. این ساعت داخلی با 24 ساعت شبانه روز هماهنگ می‌شود تا خواب با کیفیت و همچنین سلامت جسمی و روانی را ارتقا دهد. موقعیت جغرافیایی یک فرد بر ریتم شبانه روزی او تأثیر می‌گذارد زیرا طلوع و غروب خورشید در زمان‌های مختلف در مکان‌های مختلفی رخ می‌دهد.
جت لگ یا پرواززدگی معمولاً زمانی اتفاق میافتد که شخص در سه یا چند منطقه زمانی به شرق یا غرب سفر کند. به عنوان مثال، اگر از لس آنجلس به نیویورک پرواز کنید و ساعت 8 بعد از ظهر برسید، ممکن است بدن شما همچنان طوری عمل کند که گویی ساعت 5 بعد از ظهر در لس آنجلس است. این جت لگ می‌تواند باعث شود دیرتر از زمانی که می‌خواهید بیدار بمانید، ساعت‌‌های عجیب و غریبی بخوابید یا بیشتر از حد معمول احساس خستگی کنید.
پیشنهاد می‌شود: گم شدن چمدان درفرودگاه؛ پیدا کردن آرامش وسط آشوبعوامل تشدید کننده جت لگ شدن
به‌طور کلی، همان طور که گفته شد سفر با هواپیما به سه منطقه زمانی یا بیشتر می‌تواند باعث جت لگ شود. اغلب افراد معتقدند که جت لگ به هنگام سفر به شرق بدتر از سفر به غرب است. چرا که جت لگ بر اساس جهت سفر متفاوت است، زیرا به‌طور کلی به تأخیر انداختن ساعت داخلی شما راحت‌تر از پیشبرد آن است. در پروازهای شمال به جنوب که از چندین منطقه زمانی عبور نمی‌کنند، جت لگ رخ نمی‌دهد. همه کسانی که پروازهای طولانی مدت دارند دچار جت لگ نمی‌شوند. از طرفی برخی افراد با شدت بیشتری دچار آن می‌شوند. این به این دلیل است که عوامل متعددی بر شدت جت لگ شدن تأثیر می‌گذارند. این عوامل عبارتند از؛
- جزئیات سفر مانند کل مسافت، مقدار توقف، مناطق زمانی عبور شده، جهت سفر، ساعات روز محلی، مدت زمان اقامت در مقصد و سایر مشخصات یک سفر می‌تواند بر جت لگ تأثیر گذاشته و آن را تشدید کند.
- زمان رسیدن به مقصد نیز ممکن است بر ریتم شبانه روزی بدن تأثیر بگذارد. در سفر به سمت شرق، برخی شواهد نشان می‌دهد که جت لگ به هنگام ورود پس از ساعت ۱۴ نسبت به صبح زود کاهش مییابد.
- سن افراد نیز ممکن است در جت لگ نقش داشته و آن را تشدید کند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد، افراد بالای 60 سال تغییرات شبانه روزی و جت لگ شدیدتری را تجربه می‌کنند.
- خواب قبل از سفر: خواب ناکافی در روزهای منتهی به پرواز می‌تواند باعث افزایش تمایل فرد به جت لگ بعد از سفر شود.
- استرس: استرس می‌تواند ذهن و بدن را به گونه‌ای مختل کند که روند خواب را دچار مشکل کرده و مقابله با جت لگ را سخت‌‌تر کند.
- استفاده از الکل و کافئین: بسیاری از مردم در طول پرواز الکل و قهوه می‌نوشند و این مواد به گونه‌ای بر مغز تاثیر می‌گذارند که خواب را مختل می‌کند.
- سابقه جت لگ: افرادی که قبلا جت لگ داشته اند، بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند.
- تنوع فردی: به دلایلی که به‌طور کامل شناخته نشده است، برخی از افراد بیشتر از دیگران دچار اختلال ریتم شبانه روزی در پروازهای طولانی مدت می‌شوند.
علائم جت لگ
علائم جت لگ می‌تواند در هر شخص متفاوت باشد. برای مثال فرد ممکن است فقط یک علامت را تجربه کند و یا ممکن است علائم زیادی داشته باشد. این علائم پس از پروازهای طولانی به مناطق زمانی مختلف ظاهر می‌شوند، زیرا اختلال در ریتم شبانه روزی، بر چگونگی و زمان تولید هورمون‌هایی که بر خواب و سایر فرآیندهای بدن تأثیر می‌گذارند، تأثیر می‌گذارد. علائم جت لگ معمولاً ظرف یک یا دو روز پس از سفر رخ می‌دهد. ممکن است علائم بدتر شده و یا بیشتر طول بکشند. مخصوصاً اگر به سمت منطقه شرقی سفر کنید، بیشتر دچار جت لگ خواهید شد. به طور کلی، علائم رایج جت لگ ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱.مشکلات خواب مانند ناتوانی در به خواب رفتن یا زود بیدار شدن
۲.خستگی در طول روز
۳. عدم توانایی در تمرکز یا عملکرد
۴. احساس گیجی و ناتوانی در انجام کارهای روزمره ساده
۵. مشکلات معده یا مشکلات گوارشی
۶. احساس عمومی نامطلوب و ناخوشایند
۷. تغییرات در خلق و خوی
۸. مشکلات عاطفی، احساس تحریک پذیری، اختلال در عملکرد فیزیکی و … .
همچنین، در شرایط نادر، جت لگ ممکن است بر ساختار خواب تأثیر بگذارد که ممکن است خطر فلج خواب و تشنج‌های شبانه را افزایش دهد.
پرواز زدگی چقدر طول می کشد؟
جت لگ معمولاً یک مشکل کوتاه مدت است که با تنظیم ریتم شبانه روزی بدن با زمان محلی برطرف می‌شود. برای افرادی که به طور مکرر از پروازهایی با مسافت طولانی استفاده می‌کنند، مانند خلبانان و مهمانداران هواپیما، جت لگ می‌تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود. به طور کلی، جت لگ از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. چرا که ریتم شبانه روزی نامتجانس مزمن می‌تواند مشکلات خواب مداوم ایجاد کند که ممکن است منجر به بی‌خوابی شود.
ساعت داخلی مناسب برای سلامت کلی بدن مهم است، بنابراین اختلال مزمن ریتم شبانه روزی ممکن است خطر ابتلا به اختلالاتی مانند دیابت و افسردگی را افزایش دهد. به‌طور کلی، علائم جت لگ در هر منطقه زمانی 1 تا 1.5 روز ادامه مییابد، اما مدت زمان علائم بسته به شخص و جزئیات سفر متفاوت است.
پیشنهاد می‌شود: خدمات CIP چیست؟جت لگ و روش های پیشگیری از آن!
جت لگ می‌تواند مشکلات زیادی در تعطیلات، سفرهای کاری یا مسابقات ورزشی ایجاد کند. در نتیجه، مسافران تلاش می‌کنند تا اثرات جت لگ را به حداقل رسانده و از آن جلوگیری کنند. کلید کاهش و جلوگیری از جت لگ این است که ریتم شبانه روزی خود را مجدداً تنظیم کنید تا با منطقه زمانی مقصدتان هماهنگ شود. تا زمانی که این امر محقق نشود، می‌توان اقداماتی را برای مدیریت آن انجام داد.
برای سفرهای بسیار کوتاه، ممکن است بتوانید با فعالیت‌‌های برنامه ریزی شده، از جمله خواب، از جت لگ جلوگیری کنید. برای سفرهایی که بیش از چند روز طول می‌کشند، به حداقل رساندن جت لگ نیاز به عادت کردن به چرخه روز و شب در مقصد دارد. یکی از روش‌های پیشگیری از جت لگ، نور درمانی است که پیش از شروع سفر به شما کمک می‌کند پس از رسیدن به محدوده زمانی جدید با آن سازگار شوید.
همچنین، اگر به شرق سفر می‌کنید، سعی کنید یک ساعت زودتر از زمان بیداری معمول خود بیدار شوید و حداقل یک ساعت در معرض نور قرار بگیرید. این کار را هر روز تا روزی که به سفر بروید، انجام دهید. همچنین در صورت امکان زمان خواب خود را هر شب یک ساعت زودتر تنظیم کنید. برای سفر به غرب نیز، بیداری و خواب خود را به تعویق بیندازید.
درمان پرواز زدگی
جت لگ موقتی است و معمولاً نیازی به درمان ندارد. چرا که علائم آن اغلب در عرض چند روز بهبود می‌یابند. اما برخی نکات کاربردی وجود دارند که برای کاهش جت لگ می‌توانند موثر باشند. قرار گرفتن در معرض نور؛ نور قوی ترین تأثیر را بر ریتم شبانه روزی دارد و ممکن است به تنظیم ساعت داخلی بدن برای جلوگیری یا کاهش جت لگ کمک کند.
ملاتونین و قرصهای خواب؛ ملاتونین هورمونی است که بدن تولید می‌کند و ریتم شبانه روزی را کنترل کرده و به شما کمک می‌کند تا بخوابید. ملاتونین معمولاً در عصر، چند ساعت پیش از خواب تولید می‌شود، اما این موضوع می‌تواند با جت لگ دچار اختلال شود.
داروها و مکمل‌های غذایی وجود دارند که سطح ملاتونین بدن را افزایش می‌دهند. یکی از این داروها قرص ملاتونین است که برخی تحقیقات نشان می‌دهند می‌تواند جت لگ را کاهش دهد. انواع دیگر قرصهای خواب آور، اگرچه ممکن است به شما کمک کنند که بتوانید بخوابید، اما برای تغییر ریتم شبانه روزی شما مؤثر نبوده و می‌توانند عوارض جانبی نیز داشته باشند.
0 0
